CHP Ordu Milletvekili Dr. Mustafa Adıgüzel, Rekabet Kurumu’nu ve hükümeti göreve çağırdı
Adıgüzel, Fındıkta kahverengi kokarca fındığı çok büyük zarara uğratmıştır. Geçen sene %5 verim kaybına yol açmışken bu sene %20’lerin üzerine çıkmıştır. Ciddi bir afet söz konusudur. Üreticiler yevmiye parasını bile karşılayamayacak düzeyde zarardadır. Hükümetin bölgeyi afet kapsamına alarak üreticinin zararlarını karşılamasını beklemekteyiz. Bu konu ile ilgili defalarca çağrı yapmamıza rağmen olumlu sonuç görmedik dedi.
” Kokarca ile ilgili ikinci konu, bu afet ulusal felakete adaydır. Sadece fındıkla kalmayacak diğer tüm tarım ürünlerine sıçrayacaktır. Bir kahverengi kokarcadan yılda 3.000 adet üremektedir.Halk, Ziraat odaları, yerel yönetimler, üniversiteler ve Tarım Bakanlığı ile topyekûn mücadele geliştirmek zorundayız. Örneğin bir evi ilaçladığınızda ilaçlamadığınız yandaki evden tekrar gelmesi 5 dakika sürüyor. O nedenle bölgedeki bütün kapalı alanların ilaçlanması gerekiyor. Havaların soğuması ile beraber zararlı evlere girmiştir, kışlak mücadelesi bu dönemde önemlidir. Bölgenin nüfus yapısının büyük bir çoğunluğu da kışın şehir dışındadır. Kapatıp gittikleri binaların da ilaçlanması lazımdır. Muhtarların ve emniyet güçlerinin yetkilendirilmesi gerekir ki bu iş topyekûn yapılabilsin. Ayrıca bu işin bir maliyeti var. Bu mücadelenin üreticinin üzerine daha fazla yük bindirmeden yapılması gerekiyor. Kokarca fındığı yedi sıra bize geldi. Evlere çekildiği için bu mücadele artık sadece bir tarımsal mücadele değil aynı zamanda bir tıbbi mücadele. Hükümeti tekrar göreve davet ediyorum. Bölgede fındık fiyatları ile ilgili çok sıkıntılı bir durum söz konusu. Fındık belki üretildiği 100 yıldan beri bu kadar büyük bir kaos görmedi. Hükümetin açıkladığı taban fiyatın altından fındık alım satımı devam ediyor. Kokarca zararlısı bahanesiyle tüccarlar işi fırsata çevirdi üreticinin elinden haraç mezat fındığı almaktadır ve hükümet bu durumu seyretmektedir. Fiskobirlik fındık üreticileri birliğidir. Normalde fındık üreticisi lehine piyasayı domine edip, taban fiyat üzerinden alım yaparak piyasayı olumlu şekillendirmesi gerekirken, açıklanan fındık taban fiyatının daha da aşağısından fındık alımı yapmıştır. Bugün itibarıyla fiyatı daha da aşağı çekmiştir. Şiddetle protesto ediyorum.
Bir üretici birliğinin hükümetin açıkladığı taban fiyattan daha da düşük olarak açıkladığı 117 TL’yi 115’e, ortak olmayan üreticiler için açıkladığı 107 TL’yi 105’e revize ettiğini üzülerek öğrenmiş bulunuyorum. 130 TL olarak açıklanmış taban fiyata rağmen 115 TL ve 105 TL fiyatı fındık üreticileri birliğinin vermesi kadar saçma sapan bir durum ve daha büyük bir ihanet olamaz.
Bu sorunun kaynağı, Atatürk’ün bize emanet ettiği Fiskobirlik ya da onun ortakları değildir. Fiskobirlik’in başındaki zattır. Fiskobirlik’i son seçimlerde AK Parti’den Sakarya Milletvekili seçilen Lütfi Bayraktar yönetmektedir.
Hem üretici birliğinin başındadır hem hükümetin temsilcisidir. Bir masa düşünün devlet ile üreticiler karşı karşıya bir fındık fiyatı şekillendirecek, masanın iki tarafında da AK Parti vardır. Bu koşullardan üretici lehine bir şey çıkması mümkün değildir.
Lütfü Bayraktar’ı, azıcık onuru ve vicdanı varsa derhal istifaya çağırıyorum. Ya milletvekilliğinden istifa edecek ya da Fiskobirlik başkanlığından istifa edecek. Derhal Fiskobirlik’in yakasından düşmeye davet ediyorum.
Bir diğer ana oyuncu İtalyan kartel Ferrero’dur. Daha önce fındık piyasasını ele geçirdiğini ve kartelleştiğini defalarca mecliste dile getirdim. Devlet nihayet 2022 Kasım ayında sesimizi duydu, Rekabet Kurumu, Ferrero firmasının Türkiye’de piyasayı bozduğuna ilişkin yeterli delil elde ettik diyerek soruşturma başlattı. Mart 2024’te firma bu durumu kabul etti. Ve bir daha bu işleri yapmayacağına dair taahhütte bulundu. Bu taahhüt 3 ana başlıktan ve 17 maddeden oluşuyor. Enteresan olan şu ki biz sadece iki maddeyi biliyoruz. 15 madde kayıt dışı kalmıştır. Açıklanmamıştır…
Açıklanan iki madde şu şekildedir. Ferrero artık kabuklu fındık almayacağını ve hükümetin açıkladığı taban fiyat altında fiyat açıklamayacağını taahhüt etmiştir.
Diğer 15 maddede Ferrero’nun ne taahhüt ettiğini kamuoyu bilmemektedir. Yani Ferrero aleyhine bir dava açılmıştır, dava açanın leyhine sonuçlanmasına rağmen davacı bile sonuçtan haberdar değildir. Bu 15 madde ticari bilgi kapsamında değerlendirilerek gizli tutulmuştur.
Rekabet Kurumu’nun görevini yaparak geriye kalan 15 taahhütün ne olduğunu derhal kamuoyuna açıklaması gerekir.
Ayrıca yapılan tekelleşme ve piyasa bozucu eylemler yasa gereği kesinlikle cezai işlem gerektirmektedir. Bu cezayı işlem de uygulanmamıştır.
Örnek verelim; bir devlet memuru bir suçla ilgili soruşturmaya alındığında görevden el çektirilir. Soruşturma kapsamındaki Ferrero fındık almaya devam etmiştir. Sonuçta suçunu kabul etmiş olmasına rağmen de herhangi bir maddi ve idari cezaya çarptırılmamıştır.
Rekabet Kurumu’na ikinci çağrım; kanun gereği cezası neyse bu İtalyan karteline derhal cezasını verin.
Gelelim kamuoyuna açıklanan 2 taahhüte; acaba Ferrero bu iki taahhütüne uyuyor mu?
Kabuklu fındık almayacağına ve devletin fiyatı altında fiyat açıklamayacağı taahhütlerine…
Müeyyideye konu olacak fiyat açıklamasını dün itibariyle yaptı. İyi kalite dediğimiz A ve B kalite 11-13 milimetre arasındaki iç fındıkta 245 TL, 13-15 milimetre arasındaki iç fındıkta 250 TL, C ve D kalite 11-13 milimetre arasındaki iç fındıkta 235 TL, 13-15 milimetre arasındaki iç fındıkta 240 TL fiyat açıkladı.
Bir kilo iç fındık %50 randıman hesabından 2 kilogram kabuklu fındığa denktir.
Yani en kaliteli fındığa verdiği fiyatı bile hesaba katarsak, iç fındık 250 TL olduğuna göre kabuklu fiyatı 125 TL’ye gelir. %50 randıman bir fındığı hükümetin 130 TL’ye taban fiyattan açıkladığı bir yerde en yüksek kalite fındığı bile kilosunu 125 TL’ye alacağını açıklaması Rekabet Kurumuna verdiği taahhütü yok saymaktır. Ferrero açıkça suç işlemektedir. Hükümetin fiyatına göre her yüzde bir randıman farkı 2,5 TL’ye denk gelmektedir. 54 hatta 55 randıman olacağını tahmin ettiğimiz A kalite fındığa verdiği fiyat kümülatif olarak 10-15 TL daha düşüktür. Yani Ferrero bir elek oyunu yapmaktadır.
9 milimetrenin altına almayarak fındığa bir kalibre koymuştur. Çürük ve nem konusunda da hep en kalitelisini alma yoluna gitmektedir.
Rekabet kurumuna Ferrero için yeni bir soruşturma başlatması çağrısı yapıyorum.
Biz süreci takip etmeye devam edeceğiz.
Fındıktaki F-tipi yapılanmanın uluslararası adı Ferrero’dur.
Maalesef Lütfi Bayraktar’dan kendisini kurtaramazsa Fiskobirlik de F-tipi yapılanmanın ulusal ayağı haline gelecektir.
Fiskobirlik’in kıymetli üyelerine, emekçilerine, üreticilerimize buradan tekrar seslenmek istiyorum. Lütfü Bayraktar denen şahsı yakanızdan düşürün.
Lütfi Bayraktar, onurun varsa derhal o makamı terk et.
Bahtiyar Kahveci
